O Goberno trata de acabar coa publicidade de prostitución nos diarios impresos
A prostitución en España é unha actividade alegal, non está regulada nin prohibida, a pesar de que o Goberno se manifesta abolicionista respecto diso, desde o convencemento de que detrás dos miles de mulleres que se prostitúen están as mafias de trátaa.
O Consello de Estado, no seu informe sobre os anuncios de contactos na prensa, proporcionou ao Goberno un novo argumento para prohibir esta publicidade, toda vez, din, que a autorregulación se manifestou insuficiente. O Ministerio de Sanidade, Política Social e Igualdade recolle a luva e anuncia que "establecerá un calendario" para vetar esta publicidade aínda que aspira a que sexa "co máximo consenso posible tanto dos grupos parlamentarios como dos propios medios de comunicación".
O Consello de Estado, o Goberno e as organizacións feministas esgrimen o trato vejatorio e degradante que supón para a muller o comercio do seu corpo. "Exhíbellas e oferta como mera carne. Un xornal serio non pode reivindicar a igualdade e á vez consagrar a desigualdade. Son ingresos substanciosos e os medios non queren renunciar a eles", di Charo Carracedo, portavoz da Plataforma pola Abolición da Prostitución. Na mesma liña pronúnciase Ángela Cerrillo, presidenta da Asociación de Mulleres Xuristas Themis: "Esta actividade supón un trato degradante e inhumano e anunciala nos medios dá cobertura ao terrible problema de trátaa e encobre un negocio que afecta a intereses poderosos".
Ben distinta é a opinión dos editores de diarios, que rexeitan de plano o informe do Consello de Estado e móstranse "indignados" porque este organismo non atendeu as súas propostas. Lembran que estableceron un código de autorregulación para eliminar das súas páxinas as fotografías e textos explícitos nos anuncios de contactos que puidesen ferir a sensibilidade dos lectores. Os xornais comprometíanse a evitar o emprego de mensaxes que atentasen contra a dignidade da persoa, os malos tratos, a explotación sexual ou as situacións vejatorias ou delituosas. Pero estes obxectivos non se conseguiron por completo.
Os editores opinan que a publicación destes anuncios é legal e forma parte da liberdade de prensa que ampara a Constitución. "Se os poderes públicos consideran que a prostitución é unha actividade delituosa ou prexudicial para a saúde, cabería esixirlles que prohiban o exercicio da mesma". Se non está prohibida por que ha de vetarse a súa publicidade?, pregúntanse na Asociación de Editores de Diarios Españois (AEDE).
"Quizá sería razoable empezar por prohibir a prostitución", contesta Ángela Cerrillo, "pero non creo que sexa fácil". Sobre o mesmo, Charo Carracedo afirma: "Na política todo necesita primeiro un proceso pedagóxico, para que a sociedade entenda e se vaia deslegitimando esta tolerancia social. Por iso axudaría a eliminación destes anuncios na prensa", di.
Os editores, que xa padeceu severas restricións coa publicidade do alcol, o tabaco e o xogo, reclaman o seu dereito a decidir que contidos publicitarios "sobre actividades lícitas" inclúen nas súas páxinas, e aseguran que calquera tipo de censura previa vulneraría tanto a liberdade de expresión dos anunciantes como a liberdade publicitaria de empresas e persoas. Cren que botarían por terra o artigo 20 da Constitución e suporía unha discriminación da prensa escrita respecto doutros medios de comunicación.
Efectivamente, o informe do Consello de Estado esgrime a necesidade de suprimir estes anuncios na prensa escrita e expón unha regulación máis morna para Internet. Daniel Solaina, director creativo e fundador da axencia DoubleYou, considera "estraño" que se carguen as tintas sobre a prensa: "Os xornais son unha pequena parte da exposición pública das marcas ou as actividades profesionais. Limitar a prohibición á prensa é ver o mundo desde unha óptica equivocada. Internet dilúe os contidos e faios fluír", asegura. Por iso considera que, tecnicamente, non ten moito sentido, porque esta publicidade "buscará outras canles moito máis directas para chegar ao público".
O Consello de Estado explica este empeño na prensa porque considera que é un medio de máis fácil acceso para os menores: "Pode chegar a favorecer a súa práctica (a prostitución) a unha idade temperá" e "pode incitar ao seu exercicio por parte das menores". Pero vetar estes anuncios na prensa e non en Internet non parece unha solución completa: Solaina sostén que a Rede permite que os anuncios poidan chegar a segmentos de poboación máis amplos e sensibles, como o dos menores. "Internet é un soporte universal e masivo, no que ninguén ten a posibilidade de limitar nada. Hai, iso si, medidas que facilitan o filtraje de contidos, pero é moi difícil prohibir a autopromoción de servizos profesionais, sexan de avogados, axentes inmobiliarios ou prostitutas", engade.
O Goberno avoga por unha "regulación específica" respecto diso, con todo, xa hai leis que protexen a dignidade da muller. No terreo da publicidade é cada vez menos frecuente atopar exemplos que a socaven. Autocontrol, a asociación integrada por anunciantes, axencias e medios de comunicación para a súa autorregulación, vea por unha publicidade leal e verídica, e recibiu o ano pasado catro reclamacións sobre o tratamento da imaxe da muller. Dos 6.336 anuncios revisados antes da súa emisión, Autocontrol realizou observacións en apenas 30 casos (un 37% menos que o ano anterior). Do catro reclamacións sobre a muller, o Xurado da Publicidade estimou dúas: unha contra a marca de moda Polo & Co e outra contra a web de apostas Bet-at-home. O xurado concluíu que utilizan o corpo da muller "de maneira claramente instrumental", como "mero obxecto".
Con todo, este organismo non ten baixo as súas competencias os contidos dos anuncios de contacto, moito máis vejatorios para a muller en boa parte dos casos. A lexislación española non os regula expresamente, pero protexe a dignidade da persoa, a igualdade e non discriminación, o dereito á honra, a intimidade e a propia imaxe. Segundo a Lei Xeral de Publicidade, son ilegais os anuncios que presentan á muller de maneira vejatoria ou utilizando o seu corpo como mero obxecto desvinculado do produto que se promociona. A lei de Igualdade (de 2007) considera ilícita a publicidade que comporte unha conduta discriminatoria e a Lei Xeral da Comunicación Audiovisual (2010) prohibe emitir en televisión anuncios que poidan prexudicar seriamente o desenvolvemento físico, mental ou moral dos menores entre o seis da mañá e o dez da noite. Ademais, non permite emitir espazos de pornografía en aberto. Por último, a lei de Servizos da Sociedade da Información (2002) restrinxe a difusión de contidos que poidan ser nocivos para a infancia e a mocidade.
Á vista de toda esta normativa, a Asociación de Usuarios da Comunicación (AUC) considera que os anuncios de contactos poden quedar ao amparo destas leis. Segundo esta asociación, a regulación podería afectar o contido dos anuncios, o formato ou a presentación. Por exemplo, prohibindo a ilustración gráfica (fotografías, debuxos), o uso de determinadas expresións ou argumentos, establecendo unha restrición de tamaño e formato, restrinxindo a súa localización nos soportes ou páxinas (nunca na portada ou nas seccións xerais). A AUC móstrase partidaria dun modelo de corregulación, como os servizos telefónicos de tarificación adicional: un marco legal regulatorio, un código deontolóxico complementario e unha aplicación ad causem do mesmo nunha comisión tripartita na que participen editores, organizacións sociais e Administración.
Tamén os medios de comunicación teñen os seus propios códigos deontolóxicos sobre a publicidade. Non adoitan admitir anuncios cando teñen indicios de que detrás deles hai unha actividade delituosa ou fraudulenta. Quizá esa é a razón pola cal a policía, cando desmantela unha rede de tráfico de acudisen, inclúe nos seus informes os anuncios sobre ela que no seu día apareceron nos medios de comunicación, cando os houber. Pero non todo o mundo considera que a prostitución está suxeita ás mafias. Cristina Garaizábal, portavoz de Hetaira, colectivo que loita pola regulación dos dereitos das prostitutas, considera que o informe do Consello de Estado é "vago e abstracto" e que, en caso de prohibirse ou limitarse a publicidade da prostitución, sería unha medida "fácil e gratuíta para o Goberno, pero ineficaz, porque as mafias non están maioritariamente tras os anuncios de prostitución". "Se tanto lles preocupa o tema das mafias, que se fixen nos anuncios de roupa ou zapatos; está demostrado que moitos destes produtos están feitos por nenos en réxime de escravitude no sueste asiático". Para Hetaria, eliminar estes anuncios "acabará empeorando as condicións nas que viven e traballan estas mulleres".
C. MORÁN / R. G. GÓMEZ
EL PAÍS
O Consello de Estado, o Goberno e as organizacións feministas esgrimen o trato vejatorio e degradante que supón para a muller o comercio do seu corpo. "Exhíbellas e oferta como mera carne. Un xornal serio non pode reivindicar a igualdade e á vez consagrar a desigualdade. Son ingresos substanciosos e os medios non queren renunciar a eles", di Charo Carracedo, portavoz da Plataforma pola Abolición da Prostitución. Na mesma liña pronúnciase Ángela Cerrillo, presidenta da Asociación de Mulleres Xuristas Themis: "Esta actividade supón un trato degradante e inhumano e anunciala nos medios dá cobertura ao terrible problema de trátaa e encobre un negocio que afecta a intereses poderosos".
Ben distinta é a opinión dos editores de diarios, que rexeitan de plano o informe do Consello de Estado e móstranse "indignados" porque este organismo non atendeu as súas propostas. Lembran que estableceron un código de autorregulación para eliminar das súas páxinas as fotografías e textos explícitos nos anuncios de contactos que puidesen ferir a sensibilidade dos lectores. Os xornais comprometíanse a evitar o emprego de mensaxes que atentasen contra a dignidade da persoa, os malos tratos, a explotación sexual ou as situacións vejatorias ou delituosas. Pero estes obxectivos non se conseguiron por completo.
Os editores opinan que a publicación destes anuncios é legal e forma parte da liberdade de prensa que ampara a Constitución. "Se os poderes públicos consideran que a prostitución é unha actividade delituosa ou prexudicial para a saúde, cabería esixirlles que prohiban o exercicio da mesma". Se non está prohibida por que ha de vetarse a súa publicidade?, pregúntanse na Asociación de Editores de Diarios Españois (AEDE).
"Quizá sería razoable empezar por prohibir a prostitución", contesta Ángela Cerrillo, "pero non creo que sexa fácil". Sobre o mesmo, Charo Carracedo afirma: "Na política todo necesita primeiro un proceso pedagóxico, para que a sociedade entenda e se vaia deslegitimando esta tolerancia social. Por iso axudaría a eliminación destes anuncios na prensa", di.
Os editores, que xa padeceu severas restricións coa publicidade do alcol, o tabaco e o xogo, reclaman o seu dereito a decidir que contidos publicitarios "sobre actividades lícitas" inclúen nas súas páxinas, e aseguran que calquera tipo de censura previa vulneraría tanto a liberdade de expresión dos anunciantes como a liberdade publicitaria de empresas e persoas. Cren que botarían por terra o artigo 20 da Constitución e suporía unha discriminación da prensa escrita respecto doutros medios de comunicación.
Efectivamente, o informe do Consello de Estado esgrime a necesidade de suprimir estes anuncios na prensa escrita e expón unha regulación máis morna para Internet. Daniel Solaina, director creativo e fundador da axencia DoubleYou, considera "estraño" que se carguen as tintas sobre a prensa: "Os xornais son unha pequena parte da exposición pública das marcas ou as actividades profesionais. Limitar a prohibición á prensa é ver o mundo desde unha óptica equivocada. Internet dilúe os contidos e faios fluír", asegura. Por iso considera que, tecnicamente, non ten moito sentido, porque esta publicidade "buscará outras canles moito máis directas para chegar ao público".
O Consello de Estado explica este empeño na prensa porque considera que é un medio de máis fácil acceso para os menores: "Pode chegar a favorecer a súa práctica (a prostitución) a unha idade temperá" e "pode incitar ao seu exercicio por parte das menores". Pero vetar estes anuncios na prensa e non en Internet non parece unha solución completa: Solaina sostén que a Rede permite que os anuncios poidan chegar a segmentos de poboación máis amplos e sensibles, como o dos menores. "Internet é un soporte universal e masivo, no que ninguén ten a posibilidade de limitar nada. Hai, iso si, medidas que facilitan o filtraje de contidos, pero é moi difícil prohibir a autopromoción de servizos profesionais, sexan de avogados, axentes inmobiliarios ou prostitutas", engade.
O Goberno avoga por unha "regulación específica" respecto diso, con todo, xa hai leis que protexen a dignidade da muller. No terreo da publicidade é cada vez menos frecuente atopar exemplos que a socaven. Autocontrol, a asociación integrada por anunciantes, axencias e medios de comunicación para a súa autorregulación, vea por unha publicidade leal e verídica, e recibiu o ano pasado catro reclamacións sobre o tratamento da imaxe da muller. Dos 6.336 anuncios revisados antes da súa emisión, Autocontrol realizou observacións en apenas 30 casos (un 37% menos que o ano anterior). Do catro reclamacións sobre a muller, o Xurado da Publicidade estimou dúas: unha contra a marca de moda Polo & Co e outra contra a web de apostas Bet-at-home. O xurado concluíu que utilizan o corpo da muller "de maneira claramente instrumental", como "mero obxecto".
Con todo, este organismo non ten baixo as súas competencias os contidos dos anuncios de contacto, moito máis vejatorios para a muller en boa parte dos casos. A lexislación española non os regula expresamente, pero protexe a dignidade da persoa, a igualdade e non discriminación, o dereito á honra, a intimidade e a propia imaxe. Segundo a Lei Xeral de Publicidade, son ilegais os anuncios que presentan á muller de maneira vejatoria ou utilizando o seu corpo como mero obxecto desvinculado do produto que se promociona. A lei de Igualdade (de 2007) considera ilícita a publicidade que comporte unha conduta discriminatoria e a Lei Xeral da Comunicación Audiovisual (2010) prohibe emitir en televisión anuncios que poidan prexudicar seriamente o desenvolvemento físico, mental ou moral dos menores entre o seis da mañá e o dez da noite. Ademais, non permite emitir espazos de pornografía en aberto. Por último, a lei de Servizos da Sociedade da Información (2002) restrinxe a difusión de contidos que poidan ser nocivos para a infancia e a mocidade.
Á vista de toda esta normativa, a Asociación de Usuarios da Comunicación (AUC) considera que os anuncios de contactos poden quedar ao amparo destas leis. Segundo esta asociación, a regulación podería afectar o contido dos anuncios, o formato ou a presentación. Por exemplo, prohibindo a ilustración gráfica (fotografías, debuxos), o uso de determinadas expresións ou argumentos, establecendo unha restrición de tamaño e formato, restrinxindo a súa localización nos soportes ou páxinas (nunca na portada ou nas seccións xerais). A AUC móstrase partidaria dun modelo de corregulación, como os servizos telefónicos de tarificación adicional: un marco legal regulatorio, un código deontolóxico complementario e unha aplicación ad causem do mesmo nunha comisión tripartita na que participen editores, organizacións sociais e Administración.
Tamén os medios de comunicación teñen os seus propios códigos deontolóxicos sobre a publicidade. Non adoitan admitir anuncios cando teñen indicios de que detrás deles hai unha actividade delituosa ou fraudulenta. Quizá esa é a razón pola cal a policía, cando desmantela unha rede de tráfico de acudisen, inclúe nos seus informes os anuncios sobre ela que no seu día apareceron nos medios de comunicación, cando os houber. Pero non todo o mundo considera que a prostitución está suxeita ás mafias. Cristina Garaizábal, portavoz de Hetaira, colectivo que loita pola regulación dos dereitos das prostitutas, considera que o informe do Consello de Estado é "vago e abstracto" e que, en caso de prohibirse ou limitarse a publicidade da prostitución, sería unha medida "fácil e gratuíta para o Goberno, pero ineficaz, porque as mafias non están maioritariamente tras os anuncios de prostitución". "Se tanto lles preocupa o tema das mafias, que se fixen nos anuncios de roupa ou zapatos; está demostrado que moitos destes produtos están feitos por nenos en réxime de escravitude no sueste asiático". Para Hetaria, eliminar estes anuncios "acabará empeorando as condicións nas que viven e traballan estas mulleres".
C. MORÁN / R. G. GÓMEZ
EL PAÍS