A opinión pública obriga a rectificar ao Consello de Administración de RTVE

Dossieres

Desde as redes sociais ata os traballadores do medio, de todos os puntos da escala xerárquica, a prensa e a política, de todas as cores.

A opinión pública abalanzouse sobre o Consello de Administración de RTVE e sobre a súa decisión de ter acceso ao guión dos servizos informativos. Os protestantes defendían a independencia e a pluralidade da radio e a televisión públicas e o dereito dos españois a acceder a unha información obxectiva, algo que podería perigar se se permitía que o órgano de xestión, nomeado a proposta das formacións políticas, tivese 'vía libre' para coñecer 'a priori' o contido dos telexornais. A presión chegou ata tal punto que forzou a rectificación, a pesar de que os membros do órgano seguen pensando que teñen dereito a ver en que asuntos estase traballando na sección.

"Como xornalista, sempre poño por diante a Constitución, o artigo 20, e o respecto á pluralidade, a independencia do traballo profesional. Esa foi a bandeira que intentamos levar ben alta estes anos, a través dos informativos". Santiago González, director de TVE, referíase ao artigo da Carta Magna que trata a liberdade de expresión. El pretende asistir á seguinte reunión do Consello para dar a súa opinión sobre a medida que se aprobou este mércores para acceder ao sistema iNews, o programa que se utiliza para facer o guión dos telexornais.

Fran Llorente, director de Informativos de TVE, tamén afirmou que "a independencia e a liberdade de información" son dereitos constitucionais... "Unha tarefa democrática esencial que defendemos e defenderemos sempre". Benigno Moreno, director de RNE, secundou as súas palabras, do mesmo xeito que Ricardo Vila, director de Medios Interactivos de RTVE. Fixérono en nome dos departamentos que dirixen e dos xefes de todas as áreas.

Os propios traballadores dos servizos informativos reuníronse en varias asembleas nas sedes de RTVE en Madrid e Barcelona e reclamaron a dimisión dos membros do Consello de Administración que votaron a favor, as persoas propostas polo PP e CIU. Os empregados pediron o mesmo para o sector que se abstivo, isto é, os integrantes que propuxeron PSOE, CC.OO e ERC.

O Consello de Informativos sumouse ás reprobaciones, ao entender que o feito de que o Consello de Administración teña acceso directo ao sistema de traballo da redacción do telexornal é unha idea "desatinada". Nun comunicado, o órgano recordou que o Consello de Administración dedícase á xestión dos medios, pero non pode incidir "sobre a forma" na que a información é "seleccionada, captada, corrixida e elaborada".

Esa función "recae de forma directa na dirección dos servizos informativos, as xefaturas de área, os editores e todos os profesionais que forman parte da cadea de elaboración da información". O proceso "é un exercicio que os profesionais deben realizar (...) de forma libre e independente"; a nova medida "deixa aos traballadores expostos ao control político" e a outras presións "e vulnera de forma flagrante o dereito á liberdade de expresión e información", sentenciaba.

Os profesionais doutros medios apoiaron a protesta. A Federación de Asociacións de Periodistas de España (FAPE) sostivo que o acceso do órgano ao guión supón "un anticipo da censura previa que se cría desterrada". Nun comunicado, explicou que a decisión significa o regreso a un pasado "que se cría superado e no que a liberdade de expresión non existía".... "Parece que os conselleiros que apoiaron esta proposta equivocáronse de época e de actitude".

Nesta liña, o xornalista Iñaki Gabilondo asegurou que é "prehistórico" querer controlar a información na televisión, a consecuencia de "unha grave falta de respecto" entre a política e o xornalismo. Segundo afirmou, ambas conforman "un matrimonio vello" e "casposo", con "só uns golpes de paixón". Aínda así, como están destinadas a convivir, "debería haber un respecto suficiente" entre ambas.

Pedro Pérez, presidente da Federación de Asociaciones de Productores Audiovisuales Españoles (FAPAE) afirmou que se trata de algo "ridículo", que coarta "a liberdade" dos empregados de Informativos. "Logo de quitar a publicidade, quitar tamén a liberdade paréceme un pouquiño forte". El está preocupado pola "deriva do modelo" do ente público e por se o Consello de Administración "puidese empezar a dicir que películas hai que facer e cales non".

Vicente Vallés, ex traballador de TVE, afirmou que "os partidos recuperan a censura previa, queren controlar o minutado dos telexornais (...) queren máis control... a dous meses do 20 N". Elena Sánchez destacou: "Fun directora de informativos dunha televisión pública. Non o director xeral entraba ao sistema de edición; era a miña responsabilidade". Pedro J. Ramírez dixo: "O de RTVE é unha vergoña. Os políticos facendo de redactores xefes. A proba do absurdo".

Os xornalistas utilizaron as redes sociais para facer públicas as súas opinións, pero non foron os únicos. Os cidadáns tamén expresaron o seu descontento. Twitter rebelouse ante pouco despois de que a novidade fixésese pública, a última hora deste mércores. "Censura previa", "vergoña" e "asombro" foron palabras repetidas nas mensaxes dos cybernautas, que converteron #defiendertve en 'trending topic'.

Os políticos sumáronse á protesta xeral e a presión obrigou ao Consello de Administración a dar marcha atrás. Os catro membros que propuxo o PP anunciaron este xoves que rectificarían na reunión do venres, incluída Rosario López Miralles, que foi quen lanzou a idea. De todos os xeitos, fontes do órgano explicaron a Europa Press que non cren que a medida sexa ilegal e que os seus integrantes teñen dereito a ver en que se está traballando, "igual que ten acceso un rapaz de prácticas".

Nun comunicado, os catro conselleiros nomeados a proposta 'popular' defenderon que non tiñan "intención de interferir no traballo dos profesionais". Os sinalados por PSOE e CIU explicaron que, na reunión deste mércores, "houbo bastante unanimidade sobre a legalidade do asunto" porque o Consello debe "facer unha programación equilibrada e neutral" e, para iso, debe saber "o que se está facendo".

Os políticos encomian o paso atrás

Unha vez anunciada a rectificación, Alfredo Pérez Rubalcaba e Mariano Rajoy, candidatos do PSOE e o PP á Presidencia do Goberno, encomiaron a decisión: "Rectificar é de sabios e alégrome moito", afirmou o 'popular'. O seu partido afirmou que a decisión dos seus conselleiros non foi imposta, "nin dirixida, nin compartida" pola formación. José Blanco, ministro de Fomento, afirmou que os integrantes nomeados polo PSOE se abstiveron "porque o seu voto non alteraba o resultado da votación".

Cayo Lara, aspirante de IU á Moncloa, destacou que só Teresa Aranguren, integrante a proposta da súa formación, e Santos Miguel (UGT) se opuxeron ao "atropelo democrático". Ambos explicaron como transcorreron os acontecementos; de feito, ela sostivo que quedou sen voz explicando "que isto significaba interferir no traballo dos xornalistas (...), que creaba un precedente peligrosísimo".

O 'mea culpa' do órgano non basta ao PNV. O deputado José Ramón Beloki reclamou a dimisión dos seus integrantes. A Asociación da Prensa de Madrid (APM) pedirá ao Congreso que "cumpra a Lei de Radiotelevisión Pública de Titularidade Estatal 17/2006, de 5 de xuño" e renove o Consello para que conte "con cualificación e experiencia", dixo o seu presidente, Fernando González Urbaneja: "É evidente que, quen toma unha decisión deste tipo, apoiándoa ou absténdose, non sabe onde esta metido".

XORNAL

Documentación